شیوه‌ها، فنون و ابزار تحلیل بصری در شهر

بررسی علمی دیدهای شهری به دلیل متغیرهای زیاد دخیل در آنها از پیچیدگی زیادی برخوردار است. انواع دیدهای مختلف شهری، زاویه‌های متنوع دید، روش‌های مختلف تحلیل و ابزارهای متفاوت برای انجام تحلیل دیدهای شهری باعث شده در بسیاری مواقع منظور از دیدهای شهری مبهم باشد. در رابطه با دیدهای شهری و کیفیت آنها تا‌کنون تحقیقات زیادی انجام شده که برخی از آنها بسیار فنی و کمی و برخی کیفی است. علیرغم انجام تحقیقات زیاد در رابطه با دیدهای شهر و کیفیت آنها هنوز چارچوب مشخصی که بتواند مطالعات مربوط به این حوزه از مسایل شهری را قاعده‌مند سازد، اندک است. این تحقیق با هدف دسته‌بندی انواع دیدهای شهری و شیوه‌های تجزیه و تحلیل آنها جهت تدوین چارچوبی برای انجام تحقیقات بعدی به صورت علمی در این زمینه تدوین شده است. در ابتدا رویکردهای عمده‌ای که در ارتباط با بررسی دیدهای شهری وجود دارد مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. جهت دستیابی به رویکردهای موجود به مطالعات پیشین رجوع شده و سپس بر‌اساس اهدافی متفاوتی که این مطالعات انجام گرفته‌اند، رویکردهای مختلف دسته‌بندی شده‌اند. در این تحقیق هفت رویکرد اصلی در رابطه با دیدهای شهری شامل رویکرد مکانی، تصویری، ذهنی، کالبدی، سازمانی، رؤیت‌پذیری و رفتاری معرفی شده‌اند. بر‌اساس رویکردهای ذکر شده، روش‌های متفاوت برای تحلیل بصری شهر شامل روش شبکه تصویری، قاب ایستا، تحلیل سازمان بصری شهر، تحلیل فرم بصری شهر، رؤیت‌پذیری، ارزیابی تأثیر بصری، مدل‌سازی کیفیت بصری، مدل‌سازی اثر بصری، تحلیل دید مبتنی بر سه بعد و روش تبدیل هاف شرح داده شده است. در ادامه ابزارهای اصلی برای تحلیل بصری شامل تصاویر فتومونتاژ، نرم‌افزارها و تصاویر دیجیتالی و همچنین شیوه‌های تجزیه و تحلیل آنها شرح داده شده است. نتیجه این مقاله مشخص‌کننده یک چارچوب برای دسته‌بندی روش‌های موجود برای تحلیل دیدهای شهری بر‌اساس رویکرد، هدف، مقیاس تحلیل، ابزار و تکنیک‌های تجزیه و تحلیل دیدهای شهری است که می‌تواند تحقیقی پایه برای مطالعات بعدی در زمینه دیدهای شهری مرتبط با موضوعات معماری، طراحی شهری، برنامه‌ریزی شهری و یا سایر موارد مرتبط با مطالعات شهری باشد.